Τι ανάπτυξη θέλουμε? Η περίπτωση του λιμανιού στο Τυμπάκι.

Ελευσίνα σήμερα: Εκεί που φύτρωνε φλισκούνι κι άγρια μέντα....

Κάποτε 20χλμ μακριά από την Αθήνα, υπήρχε μια μικρή πόλη πάνω στη θάλασσα, η Ελευσίνα. Πίσω της απλώνονταν μια μικρή εύφορη πεδιάδα, το Θριάσιο Πεδίο. Η πόλη αυτή υπήρξε στο μακρινό παρελθόν ένα από τα σημαντικότερα κέντρα της Αρχαίας Ελλάδας, μέγιστο θρησκευτικό κέντρο της αρχαιότητας. Ο τόπος ήταν ευλογημένος: Ήρεμα νερά, ελαιώνες, και η παρουσία της Περσεφόνης να στεφανώνει τη φύση και τους ανθρώπους βγαίνοντας από τα έγκατα της Γης κάθε άνοιξη. 

Τα χρόνια πέρασαν, τα φτηνά εργατικά χέρια μετά την καταστροφή του 1922 πολλαπλασιάστηκαν και κατά συνέπεια τα πρώτα εργοστάσια εμφανίστηκαν στην Ελευσίνα λόγω του φυσικού της λιμανιού και της γειτνίασης με την πρωτεύουσα. 

Και μετά ήρθε ο Πόλεμος και ο Εμφύλιος που πίσω τους άφησαν μαι Ελλάδα ερείπιο... 

Στις μεταπολεμικές δεκαετίες αρχίσαμε να μιλάμε και να αναζητούμε την Ανάπτυξη που θα μας έβγαζε πια από το τέλμα.

Ίσως τότε να μην γνωρίζαμε..... 

Να μην γνωρίζαμε ούτε καν σε παγκόσμιο επίπεδο, τι σημαίνει νέφος, τι σημαίνει ρύπανση, τι σημαίνει περιβάλλον, τι σημαίνει ποιότητα ζωής, τι σημαίνει αειφορία.
Το αποτέλεσμα της "ανάπτυξης" γνωστό: Η Ελευσίνα γέμισε με διυλιστήρια πετρελαίου, χαλυβουργική βιομηχανία, τσιμεντοβιομηχανίες, ναυπηγεία, διαλυτήρια πλοίων και το Θριάσιο Πεδίο με βιομηχανικές μονάδες και ένα στρατιωτικό αεροδρόμιο, τα περισσότερα από αυτά χτισμένα πρόχειρα και άναρχα, δίπλα στα σπίτια των κατοίκων και τις αρχαιότητες.

Αποτέλεσμα: Η Ελευσίνα σήμερα βουλιάζει στην ρύπανση και την υποβάθμιση. Η ήρεμη θάλασσα μπροστά της είναι πλεον η πιο ρυπασμένη θαλάσσια περιοχή στην Ελλάδα. Οι αρχαιότητές της πνίγονται από τσιμινιέρες και παλιοσίδερα. 

-----------------------------------

 

Τυμπάκι: Μια τεράστια αμμουδιά και στο βάθος ο Ψηλορείτης

Στην νότια Κρήτη, στις ακτές του ζεστού Λιβυκού Πελάγους βρίσκεται μια άλλη περιοχή, η περιοχή της Μεσσαράς. Πρόκειται για μιά τεράστια πεδιάδα ανάμεσα σε ψηλα βουνά που καταλήγει σε μια εξίσου τεράστια αμμουδερή παραλία μήκους 10χλμ. Στην κατάληξή της υπάρχει μια αγροτική κωμόπολη, το Τυμπάκι. 

Η Μεσσαρά είναι ίσως η περιοχή με τη μεγαλύτερη παραγωγή κηπευτικών από θερμοκήπια στην Ελλάδα. Πλούσια γη, με μάλλον πλούσιους αγρότες - καλλιεργητές θερμοκηπιακών ειδών (κυρίως ντομάτες) σε χιλιάδες στρέμματα. Το κλίμα ιδανικό, νερά σχετικά άφθονα (τα τελευταία χρόνια υπάρχει όμως πρόβλημα υπεράντλησης). Τι πιο ιδανικό για να αναπτυχθεί μια πραγματικά καινοτόμος και παραγωγική μορφή αγροτικής παραγωγής όπως για παράδειγμα οι βιολογικές καλλιέργειες!?.

Το αρχαίο λιμάνι του Κομμού και στο βάθος το Τυμπάκι

Η Μεσσαρά όμως είναι και μία από τις σημαντικότερες αρχαιολογικές περιοχές παγκοσμίως. Εκεί βρίσκεται το μινωϊκό παλάτι της Φαιστού (1700 π.χ.), αλλά και το επίνειό της στη θέση Κομμός (οι ανασκαφές εκεί είναι ακόμη σε εξέλιξη), καθώς και ο διάδοχος της Φαιστού μινωϊκός οικισμός στη θέση Αγ. Τριάδα. Ένα από τα παλαιότερα δείγματα εξελιγμένου πολιτισμού στην Ευρώπη βρίσκονται ακριβώς εδώ. Πρόκειται για τους πρωτομινωϊκούς τάφους κυρίως στο χωριό Καμηλάρι. 

Μάταλα: Λίγα χιλιόμετρα πιο πίσω έρχεται η ...ανάπτυξη

Δεν είναι όμως μόνο αυτό.
Η περιοχή είναι και τουριστικό κέντρο, όχι τόσο αναπτυγμένο όσο θα μπορούσε, αλλά με μεγάλες προοπτικές και δυνατότητες. Άλλωστε εδώ βρίσκεται και ένα από τα πιό γνωστά σημεία αναφοράς (landmarks) του Ελληνικού τουρισμού, ο κόλπος και ο βράχος στα Μάταλα. Οι δυνατότητες ποιοτικής τουριστικής ανάπτυξης γίνονται ακόμα μεγαλύτερες, αφού σε λίγο καιρό πρόκειται  να κλείσει ένα μικρό στρατιωτικό αεροδρόμιο στην περιοχή, το οποίο κόβει μέχρι σήμερα την αμμουδερή παραλία στα δύο, καταλαμβάνοντας μεγάλο τμήμα της.

Και βέβαια, η περιοχή έχει και ιδιαίτερο οικολογικό ενδιαφέρον. Είναι ενταγμένη στο δίκτυο NATURA 2000 (GR4310004, GR4310012, GR4310007) γιατί είναι καταφύγιο ορνιθοπανίδας ενώ είναι διαπιστωμένα τόπος αναπαραγωγής της Χελώνας Caretta-Caretta. 

Να λοιπόν θα έλεγε κανείς, ένας ιδανικός τόπος που μέχρι σήμερα έχει γλιτώσει εν πολλοίς την κατάρα του αυθαιρέτου και του φτηνού τουρισμού, και η οποία διαθέτει τεράστιες δυνατότητες αγροτικής και τουριστικής και ανάπτυξης, παγκόσμιας εμβέλειας αρχαιολογικό ενδιαφέρον και μεγάλη οικολογική σημασία. 

Ιδού ένας ιδανικός τόπος που διαθέτει ό,τι ακριβώς χρειάζεται για την ανάπτυξη ενός άλλου σύγχρονου και ανταγωνιστικού μοντέλου ποιοτικής ανάπτυξης (σε συνδιασμό με την υφιστάμενη ιδιαίτερα κερδοφόρα αγροτική παραγωγή), στηριγμένη στον αρχαιολογικό, οικολογικό αγροτουρισμό σε αναζήτηση τουριστών υψηλού επιπέδου που ψάχνουν για υπηρεσίες υψηλής ποιότητας.  

Όμως, η Ελλάδα βιώνει και πάλι μια καταστροφή, όπως και τότε μετά τον Πόλεμο............

Τα ζητήματα που τίθενται είναι λίγο πολύ τα ίδια, όπως την εποχή που η Ελευσίνα ήταν ένας μικρός παράδεισος. Ανάπτυξη είναι και πάλι το αίτημα. Ανάπτυξη γρήγορα και πάση θυσία για να φύγουμε από το νέο τέλμα.
Όμως αντί να ακολουθήσουμε το αειφόρο μοντέλο που μόλις περιέγραψα, φαίνεται ότι ακολουθούμε και πάλι τα ίδια, παλιά, αναχρονιστικά και ΑΠΟΤΥΧΗΜΕΝΑ βήματα του παρελθόντος.

Να τι ονειρεύεται η κυβέρνηση για τον Κόλπο της Μεσσαράς.

Να πως αντιλαμβάνεται την ανάπτυξη:

Τα φαραωνικά σχέδια περιλαμβάνουν την δημιουργία ενός τεράστιου διαμετακομιστικού λιμανιού που θα χρησιμεύει για την μεταφόρτωση containers που θα έρχονται με πλοία (μιλάμε για πλοία 300+ μέτρων μήκους...) από την Κίνα και θα μοιράζονται με άλλα πλοία σε διάφορους ευρωπαϊκούς προορισμούς. Μιλάμε για περίπου 1.000.000 containers ετησίως (νεώτερες πληροφορίες μιλάνε για 2.000.000 ....), ένας αριθμός περίπου ίσος με όσα διακινεί η COSCO στον Πειραιά.........

Τα αποτελέσματα και η πλήρης αλλοίωση του τοπίου και του περιβάλλοντος που θα επέλθει δεν είναι δύσκολο να τα φανταστεί κανείς. Πλήρης μεταβολή των χρήσεων γης στην περιοχή, τσιμεντοποίηση της ακτής, ρύπανση θάλασσας και ακτών,  ηχορύπανση, κλπ, κλπ....

Αντί λοιπόν η εμπειρία της Ελευσίνας, (αλλά και του Περάματος, του Ικονίου, του Πειραιά, της Θεσσαλονίκης) να μας αποτρέψει από μία τραγική επανάληψη της καταστροφής, η κυβερνώντες προσπαθούν για άλλη μια φορά να ικανοποιήσουν τα οικονομικά συμφέροντα των γνωστών οικογενειών της Κρήτης που για χρόνια λυμαίνονται το νησί με ένα τρόπο λειτουργίας που αντίστοιχο βρίσκει κανείς μόνο στη Σικελική Μαφία.  

Και για να γίνει αυτό πρέπει το Τυμπάκι να γίνει Ελευσίνα και η Μεσσαρά Θριάσιο!

Τα ψέματα που αραδιάζουν στον ντόπιο πληθυσμό ξεπερνούν κάθε όριο. 

Θα τα καταρρίψω λοιπόν ένα προς ένα:

1. Το λιμάνι θα διευκολύνει την απευθείας μεταφορά των αγροτικών προϊόντων στις Ευρωπαϊκές αγορές.

Ψέμα!

Το λιμάνι θα είναι "κλειστού" τύπου ώστε τα κινέζικα κοντέινερ να μην φορολογούνται κατά τη διάρκεια της μεταφόρτωσης. Καμμία άλλη δραστηριότητα δεν θα είναι επιτρεπτή. 

Αλλά και έτσι να μην ήταν, μήπως σήμερα το λιμάνι του Ηρακλείου (1 ώρα δρόμος από τη Μεσσαρά) δεν εξυπηρετεί την περιοχή? Έχει κάτι να κερδίσει ο αγρότης αν γλιτώσει τα μεταφορικά μιας ώρας δρόμου? Και επιπλέον, ποιά από τα προϊόντα που παράγει η περιοχή (οπωροκηπευτικά) μεταφέρονται στην Ευρώπη με ......καράβια?!?!?!
 

2. Το λιμάνι θα προσελκύσει Τουρισμό και θα φέρει κρουαζερόπλοια.

Ψέμα!

Ποιος τουρίστας θα κάνει διακοπές ακριβώς δίπλα σε μια ζώνη λιμανιού μεταφόρτωσης? Ποιος τουρίστας θα θελήσει να κάνει μπάνιο σε ρυπασμένη θάλασσα? Ποιός τουρίστας κάνει μπάνιο σήμερα στην Ελευσίνα?

Ποιό κρουαζερόπλοιο κάνει στάση στο Πέραμα για να κάνει στάση και στη Μεσσαρά? Δεν θα προτιμήσει το Ηράκλειο από τις αποβάθρες με τα εκατομμύρια κοντέινερς? 

Η μόνη αλήθεια είναι ότι το λιμάνι θα καταστρέψει την υφιστάμενη τουριστική δραστηριότητα και θα στερήσει από τους κατοίκους κάθε μελλοντική δυνατότητα τουριστικής ανάπτυξης. 
 

3. Το λιμάνι θα φέρει χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας

Ψέμα!

Οι λίγες θέσεις εργασίας (περίπου 1000 υπολογίζονται) θα αφορούν τεχνικό προσωπικό που θα δουλεύει στις αποβάθρες. Πόσες όμως χιλιάδες θέσεις εργασίας θα χαθούν από την αγροτική γη που θα τσιμεντωθεί και από τις υφιστάμενες τουριστικές μονάδες που θα κλείσουν?

4. Το λιμάνι θα δημιουργήσει νέες δραστηριότητες στη γύρω περιοχή που θα σχετίζονται με την εξυπηρέτηση των πληρωμάτων και των φορτοεκφορτωτών. 

Άψογο επιχείρημα!

Οι μόνες νέες "δραστηριότητες" που θα αναπτυχθούν στην περιοχή θα είναι κωλόμπαρα για την εξυπηρέτηση των πηγμένων ναυτών της COSCO και των χαμηλά αμοιβόμενων εργατών. 

Αν οι κάτοικοι της περιοχής θέλουν να ανταλλάξουν για τα παιδιά τους τις σημερινές κερδοφόρες και με μεγάλες προοπτικές αγροτικές και τουριστικές τους δραστηριότητες με μελλοντικές χαμηλά αμοιβόμενες θέσεις εργασίες σε κωλόμπαρα (κονσομασιόν, σερβιτόροι), με γειά τους με χαρά τους!!

5. Το λιμάνι θα προσφέρει έσοδα στο Δημόσιο από τη φορολόγησή του και τον ΦΠΑ.

Ψέμα!

Το λιμάνι όπως προείπα θα είναι "κλειστού" τύπου. Θα έχει ειδικό φορολογικό καθεστώς, διαφορετικά δεν υπήρχε περίπτωση οι Κινέζοι να ενδιαφερθούν για αυτό.  
Ακόμα και τα όποια έσοδα που θα ειπράξει το Δημόσιο θα είναι πολύ μικρότερα από τα διαφυγόντα έσοδα λόγω της μειωμένης αγροτικής και τουριστικής δραστηριότητας που το ίδιο το λιμάνι θα προκαλέσει. 

Αν μετά απ' όλα αυτά και χωρίς να αναφερθώ επί της ουσίας στα τεράστια περιβαλλοντικά προβλήματα υπάρχει έστω και ένας κάτοικος της περιοχής που να επιθυμεί το φαραωνικό αυτό έργο..... τότε η ηλιθιότητα αποδεικνύεται ανίκητη!

Τέλος, θα μπορούσε να πει κάποιος: "καλά ρε φίλε, όλη η Ελλάδα είναι ένα μνημείο της φύσης, να μην γίνει πουθενά ένα τέτοιο έργο?? ".

Κι όμως! Υπάρχει τέτοιο ολοκληρωμένο έργο που το έχει πληρώσει χοντρά ο Ελληνικός λαός και η ΕΕ, όμως παραμένει έρημο. Είναι το Λιμάνι του Αστακού στην Αιτωλ/νία, έκτασης 1500 στρεμμάτων που μέχρι σήμερα είναι παντελώς αναξιοποίητο (πηγή)!! Εκεί όμως φαίνεται δεν υπάρχουν τα συμφέροντα των Βαρδινο-Κεφαλλο- .......γιώργηδων για να πιέσουν.

-----------------------------

Ας το πάρουν όλοι χαμπάρι:
 

Το συγκριτικό πλεονέκτημα της Ελλάδας που θα την οδηγήσει στην Ανάπτυξη είναι η ιστορία της, ο πολιτισμός της, το περιβάλλον της, η αγροτική της παραγωγή και η ποιότητα των επιστημόνων της. 

Η Μεσσαρά είναι ένα ιδανικός τόπος που μπορεί πιλοτικά να δείξει τις Ελληνικές δυνατότητες σε αυτούς τους τομείς. 
Έχει ό,τι ακριβώς χρειάζεται για την ανάπτυξη ενός άλλου σύγχρονου και ανταγωνιστικού μοντέλου ποιοτικής και βιώσιμης ανάπτυξης. 

Ας μην επαναλάβουμε ξανά τα λάθη του παρελθόντος, τα λάθη της Ελευσίνας, τα λάθη του μετεμφυλιακού καθεστώτος. 
 

Ας πάμε επιτέλους μπροστά!