Το τέλος της Σοσιαλδημοκρατίας

Πριν από 20 περίπου χρόνια, με την κατάρρευση του Σοβιετικού μπλοκ βιώσαμε το τέλος του "Υπαρκτού Σοσιαλισμού", δηλαδή την ανατροπή του μοντέλου πολιτικής και οικονομικής διακυβέρνησης που εγκαθιδρύθηκε στη Ρωσία ουσιαστικά μετά το θάνατο του Λένιν το 1924.

Λίγα χρόνια πριν το θάνατό του και μερικούς μήνες πριν την Οκτωβριανή επανάσταση του 1917, ο Λένιν διαχώρισε οριστικά τη θέση του από το τότε Σοσιαλιστικό Κίνημα. Αν και οι δύο τάσεις είχαν κοινές Μαρξιστικές καταβολές, οι διαφορές ήταν ιδεολογικές και είχαν να κάνουν με τον τρόπο που η Αριστερά θα έπρεπε να επιδιώξει την ανατροπή του συστήματος.

Κατά τους τότε Σοσιαλιστές, θα έπρεπε η ανατροπή να επιδιωχθεί μόνο μέσα από μια αστική επανάσταση που σε συνεργασία με την αστική τάξη θα είχε στόχο τη δημοκρατία, τον εκσυγχρονισμό και την καθιέρωση αστικών δικαιωμάτων, αντίθετα με τον Μοναρχισμό. Μόνο τότε, οι Σοσιαλιστές θεωρούσαν ότι θα μπορούσαν να περάσουν στο επόμενο βήμα που θα ήταν η ανατροπή του Καπιταλισμού και ο Σοσιαλισμός.

Κατά τον Λένιν, θα έπρεπε να ακολουθηθεί άλλο μοντέλο που θα απέκλειε με επαναστατικές διαδικασίες εξαρχής την αστική τάξη από την εξουσία και που σε πρώτη φάση θα καθιστούσε την εργατική τάξη (προλεταριάτο) ως μόνη κυρίαρχη της πολιτικής εξουσίας (δικτατορία του προλεταριάτου), καταργώντας άμεσα την Καπιταλιστική πολιτική ιεραρχία. Σε δεύτερη φάση (που επιμελώς αποκρύπτουν έκτοτε ΟΛΑ τα Κομμουνιστικά κόμματα) ο Λένιν σκόπευε να καταργήσει την εργατική εξουσία και να περάσει σε μορφές πολιτικής εξουσίας "από τα κάτω", καταργώντας ακόμα και αυτό το Κράτος σε μια μορφή που μοιάζει αρκετά με την Αναρχία.

Έκτοτε λοιπόν, Σοσιαλιστές, Μενσεβίκοι και Σοσιαλδημοκράτες χώρισαν για πάντα τα τσανάκια τους με τους Ριζοσπάστες Σοσιαλιστές ή Μπολσεβίκους ή (όπως ονομάστηκαν τελικά) Κομμουνιστές.

Αρκετό νερό κύλισε από τότε στο αυλάκι της Ιστορίας, ο Λένιν πέθανε μαζί με το όραμά του, η Σοβιετική Ρωσία κατέληξε στο Σταλινισμό, ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος ισοπέδωσε και υποδούλωσε την Ευρώπη που με τη σειρά της τελικά χωρίστηκε σε Ανατολική (κυριαρχούμενη από την ΕΣΣΔ) και Δυτική (ελεγχόμενη από τις ΗΠΑ).

Την ίδια εποχή, τα δύο δόγματα που αρχικά ξεπήδησαν από την ίδια Μαρξιστική μήτρα, απέκτησαν πλέον την καταληκτική τους μορφή:
Ο Σοβιετικός Κομμουνισμός μεταλλάχθηκε σε μία προσωπολατρική απολυταρχία, η δε Δυτική Σοσιαλδημοκρατία κλήθηκε να παίξει το νέο ρόλο που της επιφύλαξε ο διπολισμός του Ψυχρού Πολέμου: Να γίνει το "μαξιλαράκι" του Συστήματος. 


Η Δύση, μπροστά στην απειλή που ασκούσε το Σοβιετικό καθεστώς μέσα από την ιδεολογική απήχηση που είχαν οι σοσιαλιστικές ιδέες στα Δυτικά εργατικά κοινωνικά στρώματα, έδωσε στη Σοσιαλδημοκρατία έναν διπλό, παράλληλο ρόλο:

• να λειτουργεί ως ανάχωμα υποδοχής "δυσαρεστημένων" ψηφοφόρων αποτρέποντας τη ριζοσπαστικοποίηση των κοινωνικών στρωμάτων που εν δυνάμει θα τα οδηγούσε κοντά στη κομμουνιστική επιρροή, 

και παράλληλα

• να λειτουργεί ως βαλβίδα εκτόνωσης. Οι Σοσιαλφδημοκράτες όταν έπαιρναν την εξουσία εναλλασσόμενοι σε αυτήν με τη συντηρητική παράταξη, θα υποστήριζαν "φιλολαϊκές" πολιτικές και δράσεις  ικανοποιώντας έτσι βασικές λαϊκές απαιτήσεις, αυτό που σήμερα αποκαλούμε "Κοινωνικό Κράτος". 

Δεν είναι καθόλου τυχαίο που τα Συστήματα Υγείας (προεξάρχοντος του Βρετανικού), οι μεγάλες μεταπολεμικές επενδύσεις σε έργα υποδομών, η αποδοχή της 8ωρης εργασίας και της πληρωμένης άδειας, η δωρεάν Παιδεία, το συνταξιοδοτικό σύστημα και πλήθος άλλων κοινωνικών παροχών, έγιναν είτε από Σοσιαλδημοκρατικές κυβερνήσεις, είτε έπειτα από την ισχυρή πίεση των Σοσιαλδημοκρατών.
Δεν είναι καθόλου τυχαίο επίσης, πως η Σοσιαλδημοκρατία γιγαντώθηκε μόνο στην Ευρώπη (και όχι στις ΗΠΑ) αφού η Ευρώπη ήταν σε άμεση γειτνίαση και υπό την έντονη ιδεολογική επιρροή του Σοβιετικό μπλοκ.

Και όλα αυτά κυλούσαν ομαλά, μέχρι που με την κατάρρευση της ΕΣΣΔ και του "Υπαρκτού Σοσιαλισμού", έπαψε πλέον να υπάρχει .......αντίπαλος!
Και χωρίς αντίπαλο, τι χρησιμότητα θα είχε πια η Σοσιαλδημοκρατία για τη Δύση?

Η απάντηση προφανής:
Καμία ή σχεδόν καμία, αν εξαιρέσει κανείς την ανάγκη διατήρησης ενός τυπικού δικομματικού δίπολου εναλλαγής στη διαδικασία των Εκλογών.

Ως αποτέλεσμα, η δυτική Σοσιαλδημοκρατία με την "κατάργηση" του ρόλου της στο πολιτικό παιχνίδι, απώλεσε παράλληλα και κάθε "φιλολαϊκό" στοιχείο, αποδεικνύοντας περίτρανα ότι (σχεδόν) ποτέ δεν διέθετε ειλικρινή "φιλολαϊκό" χαρακτήρα. 

Τα Σοσιαλδημοκρατικά κόμματα στην Ευρώπη στο σύνολό τους μετά την κατάρρευση του "Κομμουνιστικού κινδύνου" απώλεσαν τον χαρακτήρα και την ψυχή τους, περνώντας πια ξεκαθάρα στο στρατόπεδο του νεο-φιλελευθερισμού.  

Έτσι, στη θέση των πάλαι ποτέ Ευρωπαίων σοσιαλιστών πολιτικών ογκόλιθων όπως οι Κλέμεντ Άττλυ, Χάρολντ Γουίλσον, Βίλλυ Μπραντ, Χέλμουτ Σμιτ, Φρανσουά Μιττεράν, κ.ά., βρέθηκαν ξαφνικά τα τελευταία 20 χρόνια κάτι τυχάρπαστοι πολιτικάντηδες όπως ο Σρέντερ, ο Μπλερ ή ο Γκ. Μπράουν. Και το χειρότερο είναι ότι οι σημερινοί Σοσιαλδημοκράτες πρωτοστατούν στην κατεδάφιση του Κοινωνικού Κράτους που οι ίδιοι εν πολλοίς δημιούργησαν!

Πρακτικά σήμερα, δεν υπάρχει καμία διαφορά ανάμεσα σε ένα "συντηρητικό" και ένα "σοσιαλδημοκρατικό" κόμμα. Όλοι τους έγιναν ένα άχρωμο, άοσμο πολιτικό ζουμί, χωρίς στίγμα και χωρίς ουσία. Γίναμε όλοι και όλα το ίδιο. Όλοι Σοσιαλιστές και όλοι Φιλελεύθεροι οπαδοί της "Ελεύθερης Αγοράς".

Κάποιες προσπάθειες ανακατασκευής της Σοσιαλδημοκρατίας με "αριστερές" ενέσεις και υλικά κατεδαφίσεων, όπως το κόμμα της "Ελιάς" στην Ιταλία, ξεφούσκωσαν γρήγορα πριν από λίγα χρόνια. Το ίδιο επιδιώκεται να γίνει στην Ελλάδα με την οσονούπω συγχώνευση ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ. Θα ξεφουσκώσει το ίδιο γρήγορα κι αυτό ...........

Ζούμε λοιπόν σε μια εποχή που:

• Κατέρρευσε η κομμουνιστική γραφειοκρατία
• Αποσυντέθηκε η Σοσιαλδημοκρατία (ή αυτό που στην Ελλάδα ονομάζαμε "Κέντρο")
• Καταρρέει ταχύτατα και με πολύ θόρυβο, η πιο επιθετική μορφή του Καπιταλισμού, ο Νεο-φιλελευθερισμός

Τι μέλλει γενέσθαι? 


Δύσκολοι αλλά ενδιαφέροντες καιροί.....