Ιστορικά έχουν εμφανιστεί δύο τρόποι, δύο βασικά συστήματα για την συνταξιοδότηση των πολιτών.Το ένα, που εφαρμόζεται κατά κόρον από τα Ευρωπαικά Κράτη, είναι το λεγόμενο αναδιανεμητικό σύστημα. Η κεντρική ιδέα αυτού του συστήματος είναι η λεγόμενη "αλληλεγγύη των γενεών". Με απλά λόγια αυτό σημαίνει ότι οι εισφορές που πληρώνει σήμερα ένας ασφαλισμένος μεταφέρονται ως συντάξεις στην τσέπη των συνταξιούχων. Με τον ίδιο τρόπο, ο σημερινός ασφαλισμένος θα λαμβάνει στο μέλλον σύνταξη στηριζόμενος στις εισφορές των τότε εν ενεργεία εργαζομένων.
Το άλλο, που εφαρμόζεται κυρίως στις ΗΠΑ, αλλά αποτελεί και την κεντρική ιδέα της ιδιωτικής ασφάλισης, είναι το λεγόμενο κεφαλαιοποιητικό σύστημα. Σε αυτό, ο ασφαλισμένος θα λάβει τόση σύνταξη όση του επιτρέπει η αποταμίευση που έχει κάνει για το σκοπό αυτό όλα τα προηγούμενα χρόνια.
Και τα δύο έχουν πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα.
Για παράδειγμα, το αναδιανεμητικό σύστημα αδικεί σε κάποιο βαθμό τους υψηλόμισθους και ευνοεί του χαμηλόμισθους (αλλά αυτό ίσως να είναι και πλεονέκτημα). Το κύριο μειονέκτημά του είναι ότι εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από κοινωνικές συνθήκες όπως η αναλογία εργαζομένων/συνταξιούχων (που πρέπει να είναι υψηλή), η ανεργία (που πρέπει να κρατιέται χαμηλά για να υπάρχουν επαρκείς εισφορές) και η δημογραφική υγεία μιας κοινωνίας. Έχει όμως και ένα σημαντικό πλεονέκτημα. Την Κρατική δυνατότητα παρέμβασης και στήριξής του μέσω κρατικών πόρων, όταν το σύστημα έχει προβλήματα. Μπορεί δηλαδή ένα Κράτος να στηρίξει ένα αναδιανεμητικό σύστημα παρέχοντάς του ρευστότητα από πόρους που εξασφαλίζει με αναδιανομή του εθνικού πλούτου μέσω της άμεσης φορολογίας.
Το κεφαλαιοποιητικό σύστημα από την άλλη έχει το πλεονέκτημα ότι εξαρτά τις απολαβές αποκλειστικά από την δυνατότητα (και διάθεση) αποταμίευσης κάθε ασφαλισμένου. Αυτό είναι ένα σαφές πλεονέκτημα για κάποιον που κερδίζει αρκετά λεφτά (άρα μπορεί να αποταμιεύει περισσότερα), αλλά αποτελεί σημαντικό μειονέκτημα για κάποιον που δεν αμοίβεται καλά και κατά συνέπεια δεν μπορεί να αποταμιεύσει αρκετά ώστε να εξασφαλίσει αξιοπρεπή σύνταξη. Βασικό του μειονέκτημα είναι ότι τα αποταμιευόμενα ποσά για να εξασφαλίσουν απόδοση, επενδύονται. Άρα η απόδοση ενός κεφαλαιοποιητικού πακέτου και η σύνταξη που το συνοδεύει συναρτάται άμεσα με τη διαμορφούμενη χρηματοπιστωτική κατάσταση.
Συνήθως τα Κρατικά συνταξιοδοτικά προγράμματα είναι συνδυασμός και των δύο με διαφορετικές ανα χώρα αναλογίες. Και αυτή είναι η ασφαλέστερη και πιο σόφρων αντιμετώπιση του συνταξιοδοτικού γρίφου.
Όμως όλα τα προγράμματα της Ιδιωτικής Ασφάλισης είναι καθαρά κεφαλαιοποιητικά. Ας δούμε τι σημαίνει αυτό. Ποια είναι η παγίδα που μας κρύβουν?
Τα ποσά που επενδύονται από εναν πολίτη σε ένα ιδιωτικό συνταξιοδοτικό πρόγραμμα επενδύονται σε αμοιβαία κεφάλαια (συνήθως τύπου unit-linked), δηλαδή σε ένα προιόν που απαρτίζεται από ένα πλήθος διαφορετικών μετοχών. Άρα η απόδοσή εξαρτάται αποκλειστικά από την πορεία των μετοχών στο Χρηματιστήριο. Αν το Χρηματιστήριο δεν πάει καλά, σύνταξη γιόκ...........
Φανταστείτε για παράδειγμα έναν ασφαλισμένο σε συνταξιοδοτικό πρόγραμμα της πλέον αξιόπιστης ασφαλιστικής εταιρείας. Φανταστείτε ότι ο άνθρωπος αυτός συγκεντρώνει κεφάλαια για π.χ. 30 χρόνια τα οποία επενδύονται στο Ελληνικό Χρηματιστήριο. Έλα όμως που στο Ελληνικό Χρηματιστήριο τα τελευταία 3 χρόνια έχει χάθει περίπου το 60 - 70% της αξίας των μετοχών! Φανταστείτε τώρα τον άνθρωπο αυτόν που θέλει να βγει στην σύνταξη να χάνει μέσα σε 3 χρόνια το 70% των αποταμιεύσεών του.....
Ε, αυτή ακριβώς είναι η παγίδα της ιδιωτικής ασφάλισης για την οποία δεν θα ακούσετε κανέναν να σας μιλάει!
Υ.Γ.: Κάποιες ιδιωτικές ασφαλιστικές τον τελευταίο καιρό προσφέρουν συνταξιοδοτικά προγράμματα εγγυημένου κεφαλαίου ή και εγγυημένης απόδοσης της τάξης του 3-4%. Μια χαρά θα πείτε. Το πρόβλημα λύθηκε! Όσο και άσχημα να πάει το Χρηνατιστήριο, έχω τουλάχιστον εξασφαλίσει τα χρήματα μου. (Στην ουσία ούτε αυτό θα συμβεί, αφού τα χρήματα θα τα ροκανίσει ο πληθωρισμός όσο μικρός και να 'ναι)
'Ελα όμως που δεν είναι καθόλου τόσο απλό! Η Citibank πούλαγε πριν το 2008 παρόμοια προιόντα εγγυημένου κεφαλαίου και σε Έλληνες πολίτες (κυρίως στη Λάρισα έπιασε πολύ). Τα προιόντα όμως αυτά δεν ήταν δικά της. Ήταν της Leehman Bros και απλά τα διακινούσε η Citibank. Όταν η Leehman Bros βάρεσε κανόνι το 2008, τι ποσό νομίζετε ότι πήραν οι Έλληνες επενδυτές από τη City? Καλά μαντέψατε! Το τρίτο το μακρύτερο.........
Όσον δε αφορά τα πακέτα εγγυημένης απόδοσης ακόμα και αν όλα πανε καλά, το ποσοστό που δίνουν είναι και πάλι χαμηλότερο του τραπεζικού επιτοκίου και άρα του πραγματικού πληθωρισμού. Και πάλι δηλαδή άνθρακες ο θησαυρός της πολυδιαφημισμένης ιδιωτικής ασφάλισης.
Και φανταστείτε ότι δεν αναφέρθηκα καθόλου στο ρίσκο από τις εταιρείες - απατεώνες τύπου ΑΣΠΙΣ ..........
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου