Τρίτη 8 Μαρτίου 2011

Αλήθειες, Ψέματα και Πατριδοκαπηλία

"Την θέση της Άγκυρας ότι το Καστελόριζο ανήκει στη Μεσόγειο και όχι στο Αιγαίο, με τη διευκρίνιση ότι δεν αμφισβητείται πως το νησί είναι ελληνικό, επανέλαβε και από την Αθήνα ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου σε κοινή συνέντευξη Τύπου με τον υπουργό Εξωτερικών Δημήτρη Δρούτσα."

Η παραπάνω δήλωση ανήκει στον ΥΠΕΞ της Τουρκίας Α. Νταβούτογλου και δεν λέει τίποτα άλλο από τα απολύτως αυτονόητα, δηλαδή ότι:
  1. Το Καστελόριζο ανήκει στην Μεσόγειο και όχι στο Αιγαίο. Προφανές για όποιον ξέρει βασική γεωγραφία, αφού το Αιγαίο στο ανατολικό του όριο τελειώνει στα στενά Κρήτης-Κάσου-Καρπάθου-Ρόδου-Μ. Ασίας. Το Καστελόριζο είναι έξω από την νοητή αυτή γραμμή και ανήκει στο τμήμα της Ανατολικής Μεσογείου που λέγεται Λεβαντίνη.
  2. Το νησί είναι Ελληνικό. Εξίσου προφανές που δεν αμφισβητείται και δεν μπορεί να αμφισβητηθεί από κανέναν.
Επ' αυτής λοιπόν της δηλώσεως έχουν γραφεί ένα κάρο μπούρδες κυρίως σε ιστοσελίδες και portal που ανήκουν στον κατ' ευφημισμό "πατριωτικό" χώρο. Αυτοί συνήθως ανήκουν σε δύο κατηγορίες ανθρώπων:

α) Σε αυτούς που κινούνται από ειλικρινή πατριωτικά κίνητρα, αλλά είναι παντελώς παραπληροφορημένοι χωρίς να γνωρίζουν την ουσία των θεμάτων
β) Σε αυτούς που εκφράζουν συμφέροντα περιοδικών "ειδικού τύπου" (δηλ. στρατιωτικών ζητημάτων) και οι οποίοι προφανώς θέλουν διαρκώς να εφευρίσκουν ανύπαρκτα ζητήματα σε δηλώσεις Τούρκων αξιωματούχων ώστε να δημιουργούν ψευδο-εντάσεις και να πουλούν έτσι φύλλα.

Ας θέσουμε λοιπον τα ζητήματα στην πραγματική τους βάση:

Το πρόβλημα ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία σε ότι αφορά το Καστελόριζο, ακούει στο όνομα ΑΟΖ, δηλ. Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη και όχι σε θέματα κυριότητας επί της νήσου. Η ΑΟΖ είναι ένας νομικός όρος που πρωτοεμφανίστηκε στη Συνθήκη για το Δίκαιο της Θάλασσας του 1982 (Η ίδια συνθήκη αλλού αναφέρεται ως UNCLOS ή ως Συνθήκη του Montego Bay).

ΑΟΖ με απλά λόγια ονομάζεται μία ζώνη έξω από τις ακτές ενός Κράτους, εντός της οποίας το Κράτος δεν έχει κυριαρχικά δικαιώματα, αλλά μόνο δικαιώματα οικονομικής εκμετάλλευσης. Η Ζώνη αυτή μπορεί να εκτείνεται ως και 200 ναυτ. μίλια έξω από τις ακτές του Κράτους. Όταν όμως στην περιοχή αυτή συνυπάρχει και η ΑΟΖ άλλου Κράτους, τότε το όριο των ΑΟΖ των δύο χωρών ακολουθεί τη Μέση Γραμμή, δηλ. την γραμμή που ισαπέχει από τη ακτογραμμή των δύο Κρατών. Η έννοια της ΑΟΖ εισήχθη το 1982 όπως είπαμε, και αντικατέστησε (ή καλύτερα συμπλήρωσε) την μέχρι τότε έννοια της Υφαλοκρηπίδας.
Η Υφαλοκρηπίδα είχε στο παρελθόν οριστεί ως η ζώνη εκείνη έξω από της ακτές ενός Κράτους, εντός της οποίας το βάθος της θάλασσας δεν υπερέβαινε τα 200 μέτρα. Κατά τα λοιπά, και οι δύο έννοιες παράγουν τα ίδια έννομα αποτελέσματα, δηλ. εντός της ΑΟΖ (ή της Υφαλοκρηπίδας) το Κράτος δεν έχει κυριαρχικά δικαιώματα, αλλά μόνο δικαιώματα οικονομικής εκμετάλλευσης. Η μόνη διαφορά της ΑΟΖ με την Υφαλοκρηπίδα είναι ότι η πρώτη έχει μόνο νομικά χαρακτηριστικά, ενώ η δεύτερη είναι ΚΑΙ γεωλογική έννοια.

Το ζήτημα τώρα μεταξύ Ελλάδας - Τουρκίας είναι το εξής:

Η Ελλάδα (όπως και οι ΕΕ, ΗΠΑ, αλλά και οι περισσότερες χώρες) έχει υπογράψει την Συνθήκη για το Δίκαιο της Θάλασσας, η οποία δέχεται πως τα νησιά που μπορούν να συντηρήσουν οικονομική ζωή (όπως το Καστελόριζο) έχουν δική τους ΑΟΖ.
Η Τουρκία ΔΕΝ έχει υπογράψει την Συνθήκη για το Δίκαιο της Θάλασσας και κατά συνέπεια ΔΕΝ δέχεται ότι τα νησιά έχουν δική τους ΑΟΖ, αλλά μόνο η ηπειρωτική χώρα.

Προφανώς καμία από τις δύο χώρες δεν πρόκειται να πεισθεί με απλή ανταλλαγή επιχειρημάτων να εγκαταλείψει τη θέση της. Άρα το μόνο που μπορεί να γίνει (εκτός πολεμικής σύρραξης) είναι το εξής:

  • Είτε η Τουρκία να μπει στην ΕΕ, που συνεπάγεται ότι αυτόματα θα αποδεχτεί τη Συνθήκη για το Δίκαιο της Θάλασσας καθώς αυτή είναι βασική και υποχρεωτική συνθήκη για όλα τα Κράτη Μέλη της ΕΕ (πράγμα μάλλον απίθανο.....),
  • Είτε οι δύο χώρες να προσφύγουν στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, αφού πρώτα υπογράψουν ένα "Συνυποσχετικό" όπως λέγεται, δηλ. αποδεχθούν από κοινού ότι θα συμμορφωθούν πλήρως με την όποια απόφαση του Δικαστηρίου.
Και εδώ υπάρχει ρίσκο για την Ελλάδα. Γιατί;

Γιατί η Ελλάδα σαφώς έχει το Διεθνές Δίκαιο με το μέρος της. Συνήθως όμως η διεθνής εμπειρία έχει δείξει ότι το Διεθνές Δικαστήριο έχει την τάση να εκδίδει αποφάσεις που να τηρούν κάποια "ισομέρεια". Ή σε απλά Ελληνικά, μια ενδεχόμενη απόφαση του Δικαστηρίου της Χάγης επί της χάραξης της Ελληνοτουρκικής ΑΟΖ, θα δικαιώσει την Ελλάδα, θα δώσει όμως και "κάτι" στην Τουρκία για να κρατήσει ισορροπίες....
Τι θα είναι αυτό το "κάτι", ουδείς γνωρίζει.......

Κάποια στιγμή θα πάμε νομοτελειακά στη Χάγη με την Τουρκία. Πρέπει όμως να προσέξουμε μερικά βασικά πράγματα:
  1. Να πάμε για καθορισμό της ΑΟΖ. Και ΟΧΙ της Υφαλοκρηπίδας. Αν προσφύγουμε για καθορισμό της Υφαλοκρηπίδας, δίνουμε ένα επιχείρημα στην Τουρκία, γιατί η Υφαλοκρηπίδα είναι και γεωλογική έννοια. Οι Τούρκοι θα ισχυριστούν (όπως κάνουν και σήμερα) ότι τα Ελληνικά νησιά του Αιγαίου βρίσκονται πάνω στην Υφαλοκρηπίδα της Μ. Ασίας. Αυτό είναι μεν αδύναμο ως επιχείρημα, αλλά είναι επιχείρημα. Αντίθετα, όπως είπαμε, η ΑΟΖ δεν έχει καμία σχέση με γεωλογικά χαρακτηριστικά και αυτό στερεί από την Τουρκία τα όποια επιχειρήματα
  2. Ίσως θα έπρεπε τώρα να ζητήσουμε καθορισμό της ΑΟΖ μόνο για την περιοχή Ρόδου - Καστελόριζου-Κύπρου και όχι για το Αιγαίο. Στην πρώτη περίπτωση θα εξεταστεί ένα μόνο θέμα, αυτό της ΑΟΖ του Καστελόριζου και έτσι δεν θα μπορούν εύκολα να υπάρξουν "εξισορροπητικά" ανταλλάγματα για την Τουρκία στην ενδεχόμενη απόφαση του Δικαστηρίου. Αν προσφύγουμε όμως και για το Αιγαίο και για την Αν. Μεσόγειο, μπορεί (υποθετικά μιλάω...) να κερδίσουμε πλήρως στο Αιγαίο και να χάσουμε την ΑΟΖ του Καστελόριζου........ Κι αν τα πετρέλαια (όπως φαίνεται από τις ενδείξεις) υπάρχουν μόνο στην περιοχή της Λεβαντίνης και όχι στο Αιγαίο;;;;;;;

Αυτά για ξέρουμε για τι μιλάμε, και που βρισκόμαστε, χωρίς προσπάθειες δημιουργίας εντυπώσεων και χωρίς εμπόριο πατριωτισμού



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου